KỲ NAM
| Vần | Tên | |
| K | KỲ NAM | Khi nhắc đến những sản vật quý của Việt Nam từ xa xưa; không thể không nhắc đến Kỳ Nam. Đây được xem là một trong những loại gỗ quý đứng đầu nước ta thời xưa, là vật phẩm cống nạp; biếu tặng của giới vua chúa, quý tộc. Ngày nay, Kỳ không những không mất đi giá trị của một loại gỗ quý mà còn ngày càng được săn lùng với giá đắt hơn cả vàng. Vậy Kỳ Nam là gì và có tác dụng gì mà lại đắt đến như vậy? Làm cách nào để nhận biết kỳ nam và trầm hương? Ngoài hắc – bạch kỳ nam còn có loại nào khác hay không? Mời các bạn cùng Thiên Mộc Hương tìm hiểu nhé! Kỳ là loại gỗ quý đứng đầu sản vật Việt Nam xưa Từ xa xưa, kỳ nam được xem là cống phẩm cao cấp của các triều đại vua chúa. Kỳ Nam là loại gỗ quý hiếm nhất trong các sản vật gỗ ở nước ta. Với hương thơm mạnh mẽ, kỳ còn là nguồn dược liệu quý cũng như là vật phẩm phong thuỷ cao cấp đối với con người. Cũng vì mục đích đó mà khi xưa, nhiều quý tộc giàu có thường xử dụng trong sinh hoạt, dùng làm vật phẩm để biếu tặng, cống nạp. Ngày nay, kỳ nam vô cùng quý hiếm, ít ai có thể sử dụng được vì giá thành của nó rất cao, từ vài tỷ đến hơn chục tỷ đồng 1kg kỳ nam. |
| Mô Tả-Dược Liệu-Tính vị-Quy Kinh | Những ai có hiểu biết về Trầm Hương chắc hẳn không thể không biết đến Kỳ Nam. Tương tự như trầm hương, Kỳ cũng là phần gỗ thơm hình thành trên thân cây Dó Bầu. Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, thân cây bị thương do thời tiết, bom đạn, côn trùng,… Những vết thương sau đó được bảo vệ bởi một lớp nhựa; lâu dần chỗ bị thương ấy biến tính thành Trầm Hương, trong đó bao gồm Trầm và Kỳ. rừng cây dó bầu – nơi hình thành ra kỳ nam và trầm hươngTrong thực tế, người ta thường tìm thấy nhiều Trầm hơn Kỳ. Tuy có cùng nguồn gốc hình thành, nhưng Kỳ là thứ trầm hương có nhiều tinh dầu hơn, mất nhiều thời gian hình thành hơn và do vậy mà hiếm gặp hơn Trầm rất nhiều. Một cây Dó có Kỳ chắc chắn sé có Trầm, thường được tìm thấy bao quanh phần Kỳ. Những cũng có nhiều cây Dó chỉ cho Trầm mà không có Kỳ. Thông thường, chất dầu trầm hương sẽ hình thành trước, trải qua thời gian, một số điểm trong khối trầm hương sẽ bị biến đổi chất dầu thành kỳ nam. điều cần biết về Kỳ Nam Kỳ nam thường hình thành phần lớn dưới các phần rễ cây và gốc cây, những khu vực này thường bị kiến và các loại côn trùng đục, dưới đất cũng là nơi chứa nhiều các loại nấm và vi sinh nên dễ dàng làm cây bị bệnh và tạo dầu. Không phải cây dó ở vị trí địa lý nào cũng có thể cho ra kỳ, thật chất cây dó phân bố phần lớn ở nhiều nước khu vực khí hậu nhiệt đới ở châu á. Nhưng chỉ một số rất ít quốc gia có cây dó tạo kỳ nam mà thôi. Việt nam là quốc gia có sản lượng kỳ lớn nhất thế giới, chất lượng kỳ nam cũng như trầm hương ở đây được xem là hàng đầu. Phân loại Kỳ Nam Dựa trên màu sắc và kết cấu phần dầu của miếng gỗ, người ta phân thành 4 loại chính như sau: Bạch Kỳ nam: Là loại Kỳ có màu trắng đục, mềm, mịn và chứa hàm lượng tinh dầu cao nhất. Đây là loại Kỳ cực hiếm và ít gặp. Thanh Kỳ: Có ánh xanh, mềm khi chứa nhiều dầu và hơi cứng nếu ít dầu. Hoàng Kỳ: Có màu vàng sáp ong, cứng và nặng Hắc Kỳ nam: đen như hắc ín, cứng và nặng  Kỳ nam là gì? – Kỳ được phân loại dựa trên màu sắc và kết cấu (hắc – thanh – hoàng (huỳnh) hay bạch kỳ nam)Phân biệt Kỳ nam và Trầm hương Kỳ và Trầm có quá trình hình thành tương tự nhau, nhưng Kỳlại đắt hơn Trầm Hương 10 – 20 lần. Đó là bởi vì Kỳ và Trầm có những điểm khác nhau mà bạn cần biết để tránh nhầm lẫn. Trầm hương thường có mùi hương nhẹ nhàng hơn, có màu nâu sậm, sọc nâu đen. Khi nếm, Trầm hương cho vị đắng. Khi cho vào nước, Trầm nhẹ nên nổi trên bề mặt, khi đốt thì cho mùi thơm dịu với làn khói xoáy và nhanh chóng tan biến trong không khí. Trong khi đó, hương thơm của Kỳ đặc biệt ngào ngạt và rất dễ nhận ra dù được gói bọc kỹ lưỡng. Khi nếm Kỳ cho vị đắng lúc đầu, sau đó là vị ngọt rồi đến chua và cay, lưỡi khi nếm Kỳ sẽ có cảm giác hơi the và tê. Cách nhận biết Kỳ Nam Hiện nay có 4 loại kỳ nam chính, bao gồm: Hoàng kỳ: Gỗ có sắc vàng, chất cứng rắn và nặng. Hắc kỳ: Gỗ màu đen như hắc ín do tinh dầu quyện vào từng sớ gỗ. Thanh kỳ: Gỗ có màu ánh tím xanh, có loại ít dầu thì chất gỗ khô và cứng, loại nhiều dầu thì chất gỗ mềm hơn. Bạch kỳ nam: Bạch kỳ nam là phần gỗ có màu trắng xám, mềm và chứa nhiều tinh dầu. Loại này rất hiếm có mặt trên thị trường. Giám định Hắc và Bạch Kỳ Nam Thường phải chuyên gia cấp độ cao trong giới trầm mới có thể phân biệt được; cần có máy xquang cầm tay để đảm bảo chụp vào tận trong khối trầm, kiểm tra chất lỏng để không bị chích thủy ngân , nhằm tăng trọng lượng… và nhiều cách kiểm tra khác … Hắc Kỳ Nam hiện đã vô cùng hiếm có, và tỉ lệ giả cũng cực kì nhiều.. Bạch Kỳ Nam: Được xem như khối trầm kỳ hóa thạch, độ cứng rất lớn , và đốt lên thì mùi phải nói vô cùng vô cùng thơm ngọt ngào, thực sự nếu ai đó được chiêm ngưỡng thì đó quả là duyên lớn.  Cách nhận biết kỳ nam: Nếu không hiểu rõ, Kỳ dễ bị nhầm lẫn với Trầm. Vì vậy cần nắm rõ các cách nhận biết kỳ nam để không phải nhầm lẫn với trầm hươngKỳ có những đặc điểm nổi trội so với các loại Trầm khác, tuy nhiên nhiều người không hiểu rõ có thể nhầm lẫn Trầm và Kỳ và định giá trị sai. Vì thế chúng ta cần trang bị cho mình những cách nhận biết Kỳ Nam để lựa chọn thật đúng. Quan sát bề ngoài của miếng gỗ, những thớ gỗ xếp chồng lên nhau, có thể thấy các thớ gỗ có màu đỏ ánh kim dưới ánh sáng mạnh, đồng thời trông khá ẩm ướt bởi lượng dầu dồi dào Khi nếm, lưỡi sẽ bị tê khoảng 10 phút, cảm nhận lần lượt vị đắng, ngọt, chua và cay rõ ràng. Chất dầu của Kỳ khá dẻo, có thể gây dính răng nếu cắn vào một thớ thịt. Hương thơm của Kỳ rất đặc trưng và không thể lẫn, đó là hương thơm ngào ngạt, the mát như mùi kẹo bạc hà, có thể làm mắt hơi cay nếu đặt gần mắt. Kỳ Nam khi đốt sẽ tỏa ra làn khói rất đặc trưng, có màu xanh và bay cao thẳng tắp, không xoáy, không đứt đoạn. | |
| Công dụng-liều dùng | Công dụng của Kỳ nam là gì? Tốt với sức khỏe Theo Đông Y, đây là loại thảo mộc có tác dụng tiêu đờm, trị các chứng đau đầu, chóng mặt, nôn ói, tiêu chảy,… Hương thơm của Kỳ rất hiệu quả trong việc giảm căng thẳng mệt mỏi; giúp đầu óc thư giãn, tỉnh táo. Bên cạnh đó Kỳ còn có thể giúp lọc sạch không khí, xua côn trùng,… Kỳ nam được xem là nước hoa thiên nhiên tốt nhất, thơm lâu, dễ chịu nhất và quyến rũ nhất. Là dược phẩm quý giá trông đông y, bồi bổ cơ thể, tăng cường tuổi thọ, tăng cường khí huyết, tránh gió, giữ ấm cơ thể….rất nhiều bài thuốc chữa bệnh và bồi bổ cơ thể được ghi chép trong sách đông y Trung Quốc và Nhật Bản thời xưa. Hương thơm của kỳ nam giúp cho cơ thể dễ chịu, an thần, dễ đi vào giấc ngủ, ngoài ra mùi hương của trầm hương và kỳ nam còn xua đuổi công trùng rất hiệu quả. Kỳ nam được xem là vật phẩm xua đuổi tà khí hiệu quả, trầm hương và kỳ nam có tính Dương, là vật phẩm hữu hiệu để đẩy lùi Âm khí.  Người ta thường giã vụn kỳ hoặc trầm thành vụn để có thể mang làm các phương thuốcRất nhiều người trong nghề trầm đều nói là đeo trầm hương rất may mắn, ai cũng muốn giữ cho mình một mẫu nhỏ để làm vật cầu may. Chính vì vậy mà kỳ nam và trầm hương được ứng dụng trong phong thuỷ rất nhiều. Các sản phẩm từ trầm hương và kỳ nam giúp cho gia chủ tránh xui xẻo, tăng vượng khí, hút tài lộc và xua đuổi tà ma rất tốt. Về mặt tâm linh Tương tự như Trầm Hương, Kỳ cũng là vật phẩm có nhiều ý nghĩa to lớn. Kỳ được cho là lá bùa hộ mệnh, trừ tà khí; đem đến may mắn thịnh vượng cho người sỡ hữu. Theo nghiên cứu dược lý hiện đại: Kỳ có tác dụng giảm biên độ co bóp ruột ở mèo được tiêm acetylcholine. Bên cạnh đó, thuốc còn làm giảm nhu động tự nhiên của đường ruột. Dạng chiết của dược liệu có tác dụng chống co thắt cơ trơn và ức chế co bóp tự chủ của hồi tràng chuột lang do acetylcholine và histamine gây ra. Tuy có thể nói là “cùng một mẹ” sinh ra nhưng lý do vì sao Kỳ Nam đắt gấp chục lần Trầm Hương ít ai biết đến. Thế nhưng, không ai phủ nhận được những công dụng và giá trị tuyệt vời mà cả Kỳ Nam hay Trầm Hương mang lại. Cách nhận biết kỳ nam – phân biệt kỳ nam và trầm hương – Nhìn : Quan sát khối trầm hương dưới kính phóng đại; ta sẽ thấy những thớ thịt của kỳ sẽ xếp chồng lên nhau; màu trầm khi rọi đèn mạnh vào sẽ có màu đỏ ánh kim. Các thớ thịt sẽ có lượng dầu nhiều nên nhìn sẽ vó vẻ ẩm ướt. – Nếm : Tỉa một lượng nhỏ lớp gỗ, sau đó nhai nhẹ ở răng cửa; ta sẽ thấy có độ kết dính 2 răng lại với nhau, do có chất dầu dẻo. Sau đó, dùng lưỡi nén chặt miếng kỳ đó áp sát. Lưỡi sẽ bị tê trong thời gian dài. Ở trầm hương chỉ có vị đắng, nhưng kỳ nam thì sẽ có vị đắng là đầu tiên; sau đó sẽ thấy ngọt, rồi đến chua và cay, cay ở đây thật chất là lúc đó lưỡi đã tê rồi nên cảm giác giống cay ở lưỡi. – Ngữi: Do có lượng đầu dẻo và tính chất bay hương của kỳ; ta sẽ thấy có mùi hương thơm ngọt the mát kiểu kẹo bạc hà. Khi đưa lại gần mắt thì cảm giác the the mắt, giống như xông hương làm mắt cảm giác cay muốn chảy nước mắt. – Đốt: khi đốt sẽ toả ra mùi thơm rất mạnh, khói xanh bay cao và thẳng tắp không bị ngắt đoạn.  Không giống như Vụn gỗ trầm hương. Kỳ ngày nay cực kỳ hiếm; nên việc sở hữu một mẫu nhỏ để bỏ bóp hay bọc lại đeo bên người thật sự đã khó khănGiá kỳ nam Cũng giống như trầm hương, giá của kỳ phụ thuộc vào thể tích của khối kỳ, chất lượng dầu chứa trong gỗ, loại kỳ nam, chìm nước hay không chìm nước. Giá kỳ nam dao động trong khoản 2 tỷ – 6 tỷ với 1kg kỳ rục không chìm nước. Đối với kỳ nam có lượng dầu cao và chìm nước, tuỳ theo kích thước mà giá thành sẽ dao động từ 8-16 tỷ với 1kg kỳ nam tuỳ loại. Một số bài thuốc trị bệnh từ Kỳ Người ta thường giã vụn kỳ hoặc trầm thành vụn để có thể mang làm các phương thuốc Bài thuốc chữa hen khí phế quản Chuẩn bị: Trắc bách diệp 3g và trầm hương 1.5g. Thực hiện: Đem tán bột mịn và dùng uống trước khi ngủ. Lưu ý: Không áp dụng bài thuốc này cho người âm hư hỏa vượng. Bài thuốc trị chứng xúc động mạnh gây khó thở, tức ngực Chuẩn bị: Nhân sâm và bột trầm hương mỗi thứ 2 chỉ. Thực hiện: Đem hãm với 1 tách nước sôi trong khoảng 10 phút rồi dùng uống. Bài thuốc chữa chứng bệnh do xúc động tinh thần khiến khí dồn lên thở gấp, người buồn bực và không muốn ăn uống Chuẩn bị: Hạt cau (binh lang), ô dược, trầm hương và nhân sâm mỗi vị 6g. Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống, ngày sắc 1 thang. Bài thuốc trị chứng suyễn do hư hàn Chuẩn bị: Gừng sống 8g, phụ tử 12g và trầm hương 2g. Thực hiện: Sắc uống hằng ngày. Bài thuốc trị bệnh nặng gây nôn ói và phát nấc liên tục Chuẩn bị: Hạt tía tô, đậu khấu và trầm hương các vị bằng lượng nhau 4 – 6g. Thực hiện: Sắc với nước uống và dùng hết trong ngày. Với những công dụng của trầm hương và Kỳ kể trên cùng độ hiếm có khó tìm mà giá của nó còn cao hơn cả giá vàng. | |
| Những phương giản dị mà hiệu quả |