HẢI LONG
| Vần | Tên | |
| H | Hải Long | Tên thường gọi: Rồng biển, cá chìa vôi, hải long Tên khoa học: Syngnathoides biaculeatus Bloch, Syngnathus acus L., Solenograthus hardwichii Gray., Họ khoa học: họ Hải long (Syngnathidae). Tên tiếng Trung: 海龙 |
| Mô Tả-Dược Liệu-Tính vị-Quy Kinh |  (Mô tả, hình ảnh con hải long, phân bố, thu bắt, chế biến, thành phần hóa học, tác dụng dược lý) Mô tả Hải long cơ thể thuôn dài hơi bằng phẳng, hơi dày, hơi cong và nhỏ dần xuống phần đuôi, hải long có thể dài từ 20-40 cm, đường kính giữ khoảng 2-2,5 cm, đầu con hải long có 1 vòi phun hình ống dài, mặt dưới của vòi phun có răng cưa. Hai mắt sâu. Bề mặt có màu trắng vàng hoặc nâu xám. Có năm xương sườn dọc ở giữa. Xương cứng. Phân bố: Phân bố ở các khu vực ven biển của Trung Quốc, Indonesia và các vùng biển phía đông của châu Phi Vùng biển nước ta có khai thác các loài Hải long làm thuốc. Bộ phận dùng: Toàn thân bỏ ruột phơi khô của một số loài Hải long (Syngnathoides biaculeatus Bloch, Syngnathus acus L., Solenograthus hardwichii Gray.) Thu bắt Hải long được thu bắt quanh năm, nhưng tốt nhất nên thu bắt vào các tháng mùa hè và mùa thu. Chế biến Hải long bỏ ruột, có thể dùng dạng tươi hoặc phơi khô. Thành phần hóa học Hoạt chất: Protein, cholesterol, palmitic acid, stearic acid, calcium, magnesium, sodium, phosphorus vv… Về phương diện dinh dưỡng, Hải long được xếp vào bộ cá Perciformes với rất nhiều loại cá khác nhau. Tuy nhiên nói chung có thể xem Thịt cá chìa vôi sông là một nguồn cung cấp chất đạm tốt, ít chất béo, có nhiều các vitamins như niacin, B6 và khoáng chất như Calcium, Sắt, giúp tạo hồng cầu và kích hoạt hệ Miển nhiễm cá cũng chứa một lượng acid béo Omega-3 đáng kể. Tính thành phần dinh dưỡng 100 gram phần ăn được thịt cá Chìa vôi chứa khoảng 110 calories; 20.3g Chất đạm; 1.8g chất béo trong đó có 0.5g loại Poly-unsaturated; 46mg Cholesterol. Các khoáng chất như Calcium (116mg), Sắt (1mg), Potassium (280mg), Sodium (82mg).. Vitamins như B12 (1mcg), B6 (0.2mg), B1 (0.1mg)..(Sinh vật Rừng Việt Nam) Vị thuốc hải long (Tính vị, quy kinh, công dụng, liều dùng) Tính vị Vị ngọt, hơi mặn, tính ôn Quy kinh: Vào kinh Thận. Công dụng Bổ thận, tráng dương, bổ thận và giúp phụ nữ dễ sinh nở Chủ trị: Chủ trị đau lưng, sinh lý yếu, giúp đàn bà dễ sinh con, Suy nhược, thiếu máu, tay chân lạnh. Cách dùng Hải long có thể dùng làm thuốc hoặc dùng dưới dạng thực phẩm. | |
| Công dụng-liều dùng | Tác dụng chữa bệnh của vị thuốc hải long trong thực tế Chữa các chưng sưng cổ (bướu) và sưng hạch (tràng nhạc) Hải long 14g, Táo tàu 14g, Nấm Đông cô 20g có thể cho thêm gừng hành gia vị vừa đủ tiềm ăn tuần vài lần.(Kinh Nghiệm Dân Gian) Chữa đau lưng, mỏi gối, người nóng ra nhiều mồ hôi (do thận âm hư): Hải long 14g, A-giao 12g, Đai táo 12g, Cam thảo 4g, Sắc uống. (Kinh Nghiệm Dân Gian) Chữa liệt dương, đau lưng, (do bổ thận hư): Hải long phơi sấy khô rồi tán thành bột dùng lần 6g- 10g, hoặc dùng ngâm rượu uống ngày uống 3 ly nhỏ tương đương 12g Hải long. (Kinh Nghiệm Dân Gian). Chữa cho người già yếu suy nhược: Hải long tươi làm gỏi với lá Đinh lăng, Hành tây, rau thơm gia vị vừa đủ, hoặc bài Hải long tươi nấu cháo với gạo thơm cho thêm tiêu hành gia vị vừa đủ ăn tuần vài lần. (Kinh Nghiệm Dân Gian) THAM KHẢO: Theo Võ Văn Chi: tại vùng biển miền Trung Việt Nam, có 3 loài cá chia vôi khác nhau như: Cá chìa vôi thân dài Solenognathus hardwickii thân dài khoảng 37 – 50 cm, giống như cái chìa vôi, số đốt của vòng xương lên đến 50 – 60. Đốt xương sống có 5 cạnh, nơi đuôi có 6 cạnh. Nơi phần đuôi của cá đực có 2 nếp da gờ lên tạo thành bọc để mang và nuôi con. – Cá chìa vôi mõm nhọn Syngnathus acus .Thân dài 10 – 20 cm, không có vẩy, chỉ có 20 đến 40 vòng xương. Cá màu vàng – lục, bụng vàng nhạt, trên thân có nhiều vệt màu sậm phân bố không đều. Vây đuôi màu đen, các vây lưng, vây ngực và vây hậu môn đều màu vàng nhạt. – Cá chìa vôi mõm to Trachyrhamphus serratus: Thân dài 20 – 30 cm, hơi dẹp ở một bên. Đầu nhỏ, mõm tù, mắt to, lồi; đỉnh đầu nhô cao. Vây đuôi nhỏ, màu đen, chỉ có 9 tia; vây lưng có 27 – 29 tia, có những hàng chấm màu đen; vây ngực vàng nhạt có 5 – 7 tia. Thân cá màu vàng – xanh, bụng màu vàng nhạt. Toàn thân có 9 – 14 dải màu xậm nằm vắt ngang. – Tiến sĩ Dược khoa Trần Việt Hưng tại Việt Nam tên cá Chìa vôi đã được dùng để gọi 2 loại cá khác hẳn nhau về cả hình dạng cũng như nơi sinh sống: Cá chìa vôi biển, tên chung cho một số loài cá biển thuộc Bộ cá Syngnathiformes, một số được dùng làm dược liệu tại Trung Hoa, Việt Nam và một số quốc gia khác như Nhật, Triều tiên một số khác được dùng làm cá cảnh. Cá chìa vôi sông hay đúng hơn là cá chìa vôi nước lợ thuộc Bộ cá Perciformes, đây là loài cá được những người rành về ăn uống xếp vào loại ngon nhất, rất hiếm khi được thưởng thức. – Chỉ có rất ít nghiên cứu dược học về Cá chìa vôi và các nghiên cứu này đều được thực hiện tại Trung Hoa và được công bố trên Tạp chí Trung Quốc trung dược Tạp chí (Zhongguo Zhong Yao Za Zhi): Kiêng kỵ Phụ nữ có thai không dùng. | |
| Những phương giản dị mà hiệu quả |